درآمدی بر شناسایی جریان‌های امامیّه در عراق و ایران در سدۀ دوم و سوم هجری

همانند دیگر مذاهب در میان شیعیان امامی سده‌های نخست هجری نیز جریان‌ها و طیف‌های گوناگونی وجود داشته است. این مقاله با اتّکا به تحلیل گفتمانی و سپس سنجش تقابل‌ها به شناسایی جریان های داخلی امامیه در عراق و ایران در سده‌های دوم و سوم هجری می پردازد. بر این اساس، مهمترین تقابل میان جریان‌های امامیه در سده دوم هجری تقابل میانجریان هشام بن حکم با گروه اکثریت امامیّه بوده است که مهمترین طیف داخلی آن جریان هشام بن سالم جوالیقی بوده است. این تقابل تا قرن سوم ادامه یافته است و همچنان به عنوان مهمترین دوقطب برای شکل‌گیری جریان‌ها و طیف‌های داخلی امامیّه نقش آفرینی ‌کرده است.